رژیم کتوژنیک (یا رژیم کتو) یک الگوی تغذیهای با کربوهیدرات بسیار پایین و چربی بالا است که بدن را وارد حالتی به نام “کتوز” میکند؛ در این حالت، منبع اصلی انرژی بدن به جای گلوکز، چربیها هستند. این رژیم با محدود کردن شدید مصرف کربوهیدرات، بدن را وادار میکند تا چربی ذخیرهشده را بسوزاند و به انرژی تبدیل کند. از اینرو، رژیم کتو به عنوان یکی از محبوبترین روشهای کاهش چربی بدن شناخته شده است.
رژیم کتوژنیک در بدنسازی
همانطور که قبلا در سایت هیراتیک اشاره کرده ایم، یکی از دغدغههای بدنسازها این است که آیا میتوان در رژیم کتوژنیک عضلهسازی کرد یا خیر؟ برخلاف تصور عموم، اگر میزان پروتئین و کالری کافی دریافت شود، رژیم کتو میتواند به حفظ و حتی افزایش توده عضلانی کمک کند. با کنترل صحیح برنامه تمرینی و وعدههای غذایی کتو، بدنسازان میتوانند بدون افزایش چربی، عضلهسازی قابل توجهی را تجربه کنند.
ترکیب رژیم کتو با بدنسازی میتواند نتایج چشمگیری در کاهش چربی، حفظ عضلات و افزایش انرژی پایدار هنگام تمرین ایجاد کند. این رژیم، بهویژه در دوره کات (چربیسوزی)، به دلیل پایداری قند خون و کاهش اشتها، یکی از گزینههای ایدهآل محسوب میشود. همچنین چربی به عنوان سوختی پاک و پایدار، باعث بهبود عملکرد ورزشی در طولانیمدت خواهد شد.

رژیم کتو برای کاهش چربی – شکم
رژیم کتوژنیک با کاهش سطح انسولین و افزایش چربیسوزی، یکی از مؤثرترین رژیمها برای کاهش چربی شکم است. وقتی بدن وارد وضعیت کتوز میشود، به جای استفاده از گلوکز، چربیها را به عنوان منبع انرژی میسوزاند. این فرایند بهطور ویژه باعث کاهش چربیهای سرسخت اطراف شکم و پهلوها میشود.
بسیاری از ورزشکاران برای رسیدن به شکم تخت و عضلانی، از رژیم کتو برای کاهش چربی شکم استفاده میکنند، چون این رژیم با محدود کردن کربوهیدراتها باعث میشود احتباس آب و نفخ نیز کاهش یابد. با رعایت نظم در وعدههای غذایی و مصرف چربیهای سالم، میتوان در مدت زمان نسبتاً کوتاهی نتایج قابل توجهی در ناحیه شکم مشاهده کرد.
وعده غذایی کتو برای بدنسازها
بدنسازان برای حفظ عضله در رژیم کتو باید وعدههای غذایی با پروتئین کافی و چربی باکیفیت داشته باشند. مثلاً یک وعده غذایی مناسب میتونه شامل تخممرغ، آووکادو، سبزیجات برگ سبز و روغن زیتون باشه. این نوع وعده، هم انرژی پایدار میده و هم بدن رو در وضعیت کتوز نگه میداره.
وعده غذایی کتو برای بدنسازها باید بهگونهای طراحی بشه که پروتئین کافی برای عضلهسازی، و چربی سالم برای انرژی تمرین رو تأمین کنه. غذاهایی مثل گوشت قرمز بدون چربی، ماهی سالمون، روغن نارگیل و مغزها انتخابهای عالی هستن.
غذاهای عضلهساز در رژیم کتو
برخلاف تصور رایج، غذاهای عضلهساز در رژیم کتو زیادند. گوشت گوساله، سینه مرغ، تخممرغ، ماهی چرب، دانهها و لبنیات پرچرب منابع عالی پروتئین در این رژیم هستند که به رشد عضله کمک میکنند. این مواد غذایی، هم پروتئین بالا دارند و هم بدن را در وضعیت کتوز نگه میدارند.
غذاهای عضلهساز در رژیم کتو باید با تمرکز بر کیفیت و تنوع انتخاب شوند. برای مثال، ترکیب پنیر، بادام، اسفناج و روغن زیتون میتونه هم سیرکننده باشه، هم عضلهساز. برنامهریزی صحیح برای وعدههای غذایی، کلید موفقیت در این مسیر است.
برنامه تمرینی کتوژنیک
یک برنامه تمرینی کتوژنیک باید بر پایه تمرینات مقاومتی و ترکیبی از تمرینات وزنهای و هوازی طراحی بشه. چون در رژیم کتو، منابع انرژی از چربیها تأمین میشن، تمریناتی با شدت متوسط و تداوم بالا عملکرد بهتری دارند. تمرینات کششی و کار با وزنه در این رژیم نقش مهمی در حفظ عضلات دارند.
همچنین توصیه میشود برنامه تمرینی در رژیم کتو با روزهای ریکاوری کامل همراه باشه تا بدن بهتر خودش رو با مصرف چربی به عنوان سوخت تطبیق بده. نوشیدن آب کافی و مصرف الکترولیتها هم نقش زیادی در حفظ انرژی در برنامه تمرینی دارند.

پیشنهاد ما برای مطالعه: دستگاه بدنسازی باشگاهی | نقد و اقساط+قیمت 1404
آیا رژیم کتو برای بدنسازی خوبه؟
پاسخ این سوال، بله است—البته به شرط مدیریت صحیح برنامه غذایی و تمرینی. رژیم کتوژنیک میتونه به کاهش چربی بدن و افزایش تفکیک عضلات کمک کنه، بدون اینکه عضله از بین بره. اگرچه برای بعضیها ممکنه در هفتههای اول سخت باشه، ولی بعد از تطبیق بدن، نتایج قابل توجهی به همراه داره.
بدنسازانی که از رژیم کتو برای بدنسازی استفاده میکنن، معمولاً سطح انرژی پایدارتری در طول روز گزارش میکنن و احساس گرسنگی کمتری دارند. این رژیم همچنین سطح انسولین را کاهش داده و روند چربیسوزی را تسهیل میکند.
رژیم کتو باعث از بین رفتن عضله میشه؟
در صورتی که میزان پروتئین کافی و تمرینات مقاومتی رعایت بشه، رژیم کتو باعث از بین رفتن عضله نمیشود. در واقع، با کنترل دقیق، حتی میتوان به حفظ یا افزایش توده عضلانی هم کمک کرد. این باور غلط از آنجا نشأت میگیرد که بدن بدون کربوهیدرات نمیتواند عضله بسازد، اما در عمل اینطور نیست.
کلید جلوگیری از تحلیل عضلات در رژیم کتو، مصرف منابع پروتئینی باکیفیت و رعایت کالری مورد نیاز روزانه است. مصرف آمینواسیدهای ضروری از طریق مکمل یا غذاهای طبیعی، به حفظ عضله در رژیم کتوژنیک کمک میکند.
چطور تو رژیم کتو عضله سازی کنیم؟
برای عضلهسازی در رژیم کتو، باید مصرف پروتئین کافی، کالری مناسب و تمرین مقاومتی منظم داشته باشی. همچنین، تقسیم پروتئین در طول روز بین وعدهها کمک میکنه تا سنتز عضله در بدن بهتر انجام بشه. تمرین با وزنه هم باعث تحریک رشد عضلات میشه، حتی در نبود کربوهیدرات بالا.
همچنین استفاده از غذاهای عضلهساز کتو مانند گوشت بدون چربی، تخممرغ و روغن زیتون، در کنار خواب کافی و مصرف مکملهای مانند BCAA یا کراتین میتونه نقش مؤثری داشته باشه.
تو رژیم کتو چقدر پروتئین باید خورد؟
مقدار پروتئین مناسب در رژیم کتو برای بدنسازها حدود 1.6 تا 2.2 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز هست. این مقدار، برای حفظ یا افزایش عضله در کنار تمرینات مقاومتی کفایت میکنه. البته نباید بیش از حد هم پروتئین مصرف کرد، چون ممکنه بدن رو از حالت کتوز خارج کنه.
تعادل در مصرف پروتئین، چربی و مقدار اندکی کربوهیدرات پیچیده (مثلاً از سبزیجات) مهمه. انتخاب منابع پروتئینی با کیفیت مانند سینه مرغ، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی پرچرب توصیه میشه.
آیا رژیم کتوژنیک مناسب دوره کات هست؟
بله، رژیم کتوژنیک یکی از بهترین انتخابها برای دوره کات است. در این دوره، هدف کاهش چربی بدن بدون از دست دادن عضله است و رژیم کتو برای کات با کاهش انسولین و افزایش چربیسوزی، کمک بزرگی در این مسیر میکند. همچنین به دلیل کاهش اشتها، مدیریت کالری دریافتی راحتتر میشود.
بسیاری از ورزشکاران از رژیم کتوژنیک در دوره خشککردن بدن (cutting phase) استفاده میکنند تا عضلاتشان برجستهتر شود. در صورت اجرای صحیح، نتیجه ترکیبی از انرژی بالا، چربی کمتر و عضلهی حفظشده خواهد بود.
رژیم کتو توی دوران حجم مناسبه یا نه؟
رژیم کتوژنیک برای دوران حجم (bulking) معمولاً بهعنوان گزینه اول توصیه نمیشود، چون رشد عضله با کمی سختی همراه است. اما اگر مقدار کالری دریافتی افزایش یابد و پروتئین کافی مصرف شود، میتوان حتی در کتوژنیک هم عضلهسازی کرد.
برای کسانی که به کربوهیدرات حساسیت دارند یا میخواهند همزمان با عضلهسازی، چربی کمتری ذخیره کنند، رژیم کتو در دوران حجم میتواند مفید باشد. انتخاب منابع چربی سالم، تمرین سنگین و صبوری در این مسیر کلید موفقیت است.